افتادگی مثانه

افتادگی مثانه که در اصطلاح پزشکی سیستوسل نامیده می شود، شرایطی است که در آن، رباط های نگه  دارنده مثانه، و یا عضلات و ماهیچه های میان واژن و مثانه، دچار کشیدگی  و یا ضعیف می‌شوند و در نتیجه، مثانه به سمت واژن افتادگی پیدا می کند.

علت افتادگی مثانه

برخی عوامل که احتمال افتادگی مثانه را افزایش می دهند، عبارتند از:

–           زایمان طبیعی

–           چاقی و اضافه وزن

–           هیسترکتومی

–           یبوست های شدید و وارد آمدن فشار به روده

–           سرفه های شدید

–           افزایش سن و کاهش هورمون استروژن. استروزن، از جمله هورمون هایی است که باعث می شود تا عضلات اطراف واژن محکم باقی بماند، اما تولید این هورمون از سنین یائسگی کاهش می یابد.

علائم و نشانه‌های افتادگی مثانه

• احساس فشار یا پری در ناحیه لگن و واژن
• احساس تورم واژن
• احساس تیر کشیدن یا فشار در پایین شکم یا لگن
• درد پایین کمر
• عفونت‌های مکرر ادراری
• نیاز مداوم به ادرار
• نشت ادرار
• تخلیه ناکامل ادرار
• یبوست، اسهال و..
• نیاز به فشار اندام‌ها به واژن برای تخلیه ادرار
• درد هنگام رابطه جنسی
• فشار روی لگن هنگام ایستادن، بلند کردن، عطسه کردن و..

نکته مهم اینکه هرکدام از علائم فوق ممکن است به علتهای دیگری هم ایجاد شوند و اختصاصی افتادگی مثانه نیستند  و برای تشخیص دقیقتر  نیاز به بررسی کاملتری از سیستم ادراری می باشد.

تشخیص افتادگی مثانه

جهت تشخیص افتادگی مثانه، متخصص اورولوژی ابتدا به معاینه واژن و بررسی علائم و نشانه ها می پردازد. تست های عکس برداری مانند اشعه ایکس، اطلاعاتی در خصوص ظاهر مثانه و یا انسداد جریان ادرار در اختیار پزشک قرار می دهد.

سیستوسکوپی، روش تشخیصی دیگری است که سیستوسکوپ (لوله باریک و نرم) از طریق پیشابراه وارد می شود و هر گونه اختلال در مثانه و مجاری ادراری، مانند انسداد، تومور و یا سنگ را نشان می دهد.

آیا راهی برای پیشگیری از بروز افتادگی مثانه وجود دارد؟

بله، محدود کردن برخی فعالیت ها مانند بلند کردن اشیای سنگین و یا کم کردن وزن در پیشگیری از افتادگی مثانه موثرند. این در حالی است که اگر فردی سابقه فامیلی ابتلا به این اختلال را داشته باشد، راهی برای پیشگیری وجود نخواهد داشت.

این نکته را باید در نظر داشته باشید که با افزایش سن، احتمال سیستوسل و افتادگی مثانه افزاش می یابد.

درمان افتادگی مثانه

در صورتی که درجه و شدت افتادگی کم باشد، نیازی به درمان نخواهد بود. اما برخی اقدامات درمانی عبارتند از:

–           محدود کردن مصرف نوشیدنی های کافئین دار، و یا داروهای ادرار آور

–           تخلیه مثانه، هر زمان که احساس می کنید مثانه شما پر شده است

–           کم کردن وزن

–           هورمون درمانی

–           انجام تمرینات کگل، جهت تقویت عضلات و ماهیچه های واژن

در مواردی که شدت علائم زیاد باشد ولی امکان ترمیم جراحی وجود نداشته باشد، از دستگاهی به نام پساری استفاده می شود. این دستگاه که در داخل واژن قرار می گیرد، از افتادگی مثانه نیز پیشگیری می کند. پساری بایستی به طور مرتب تعویض شود تا از بروز عفونت نیز پیشگیری به عمل آید.

در افتادگی های شدید، جراحی به منظور قرار دادن مثانه در جای اصلی خود انجام می شود. در این جراحی، برشی بر روی دیواره واژن و بافت جدا کننده مثانه از واژن ایجاد می شود. طول دوره نقاهت این جراحی در حدود ۴ تا ۶ هفته می باشد و از بیمار خواسته می شود تا از برقراری رابطه جنسی خودداری کند.