برگشت ادرار

آیا می دانید مهم ترین علل برگشت ادرار چیست و بهترین درمان آن چیست ؟ در این مقاله می خواهیم در مورد آن به صورت کامل صحبت کنیم.

برگشت ادرار از مثانه به حالب

یکی از مهم ترین علل مانع طبیعی برگشت ادرار از مثانه به حالب ، وجود قسمت زیر مخاطی حالب است .بدین معنی که حالب قبل از باز شدن در مثانه حدود ۵ تا ۱۳ میلی متر در زیر مخاط مثانه طوری سیر می کند که بر روی بستر عضله مثانه قرار دارد .

(کنترل غیر فعال )البته عضلات عمقی حالب با عضله ناحیه تریگون یکی می شود که انقباض این عضلات در هنگام انقباض دترسور باعث انسداد انتهای حالب زیر مخاطی می شود.

(کنترل فعال )البته پریستالتیسم طبیعی یک حالب سالم خود نیز مانع برگشت ادرار است .

وراثت

توارث در مورد ریفلاکس به ژن ها و فاکتورهای زیادی ارتباط دارد.در هر حال شایع ترین اختلال ارثی در سیستم اداری است.بررسی های زیادی بر روی خواهر و برادران بیماران ریفلاکس شده و اعداد مختلف از ۴۵-۱۵ % در مورد احتمال ریفلاکس در آنان ذکر شده است.با توجه به شواهد فوق ، توصیه به غربالگری در خواهران و برادران بیماران رفلاکسی می شود.در مواردی که عفونت ادراری وجود دارد َ، بررسی کامل از نظر وجود ریفلاکس لازم است .

شیوع و جنسیت 

شیوع رفلاکس در میان کودکان مبتلا به عفونت ادراری ۲۹ تا ۵۰ درصد بوده است .هر چه سن کودک کمتر باشد احتمال وجود برگشت ادرار همراه عفونت بیشتر است .در مجموع در دختر بچه ها برگشت ادرار شایع تر ولی صدمات کلیوی به علت برگشت ادرار در پسر بچه ها شدید تر است .

علایم بالینی برگشت ادرار

علایم  در نوزادان به صورت تب ناشی از پیلونفریت و بی اشتهایی یا عدم گرفتن پستان مادر و عدم رشد و اسهال ممکن است ظاهر شود که همگی از تظاهرات عفونت ادراری در کودکان است.در کودکان بزرگ تر سوزش ادرار ، درد پایین شکم ، به ندرت درد پهلو یا دردهای مبهم شکم و گاهی اسهال علت رجوع است.

اقدامات تشخیصی برگشت ادرار

• سونوگرافی کلیه ها و مثانه :سونوگرافی کلیه ها معمولاً آثار پیلونفریت مزمن یا هیدرونفروز از خفیف تا شدید را نشان بدهد.اما گاهی در حضور برگشت ادرار سونوگرافی طبیعی است.
• سیستوگرافی رتروگراد : عکس در حالت ادرار اصلی ترین روش تشخیص برگشت ادرار است.
• سیستوگرام رادیونوکلئاید:ارجعیت این روش کاهش میزان اشعه است اما آناتومی را به خوبی سیستوگرافی با ماده حاجب نشان نمی دهد اذا برای تشخیص اولیه مناسب نیست اما برای پی گیری روش ارجح است.
• اروگرافی وریدی : انجام آن انتخابی و بر حسب سلیقه است.

درمان برگشت ادرار

ریفلاکس ، بیماری است که در بسیاری از موارد بدون نیاز به جراحی خود به خود و به تدریج برطرف می شود .برطرف شدن ریفلاکس عمدتاً به دو عامل بستگی دارد یکی شدت ریفلاکس و دوم سن بیمار.

درمان جراحی 

روش های جراحی باز مبنای تمامی اقدامات جراحی افزایش طول حالب زیر مخاطی است.

درمان آندوسکوپیک 

اساس درمان آندوسکوپیک ، تزریق مواد غیر قابل جذب در ناحیه پشت سوراخ حالب است ولی در عمل به خاطر میزان موفقیت درمانی کم و حداکثر در حدود ۷۰ درصد هنوز درمان استاندارد ریفلاکس ، جراحی است.میزان شکست این روش در ریفلاکس های شدید بیشتر است.

(این مقاله مناسب  پزشکان و دانشجویان گروه پزشکی می باشد )