عوامل ابتلا به سرطان مثانه به دو دسته تقسیم می‌شوند. برخی از عوامل خطر، مانند سن، جنس، نژاد و سابقه خانوادگی نمی تواند کنترل شود. اما ممکن است مواردی وجود داشته باشد که می توانید انجام دهید تا خطر را کاهش دهد

عوامل ابتلا به سرطان مثانه

یک عامل خطر چیزی است که احتمال بروز بیماری مانند سرطان را تحت تاثیر قرار می دهد. سرطانهای مختلف عوامل خطر متفاوتی دارند. شما می توانید برخی از عوامل خطر، مانند سیگار کشیدن و یا وزن را تغییر دهید؛ اما دیگر عوامل، مثل سن و یا سابقه خانوادگی شما، قابل تغییر نیستند.

با این حال داشتن یک  یا چند عامل خطر، به این معنی نیست که شما به این بیماری مبتلا خواهید شد. بسیاری از افراد مبتلا به فاکتورهای خطرناک هرگز سرطان مثانه نمی‌گیرند، در حالی که برخی از مبتلایان به این بیماری ممکن است عامل خطر شناخته شده ای نداشته باشند.

در هر صورت،  مهم است که در مورد عوامل خطر سرطان مثانه بیشتر بدانید زیرا ممکن است بتوانید کارهایی انجام دهید که خطر ابتلا به آن را کاهش دهد. اگر به علت عوامل خاص، در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشید، ممکن است با آزمایش هایی که می تواند زودتر سرطان را تشخیص دهد، احتمال بیشتری برای درمان موثر به وجود آورید.

عوامل ابتلا به سرطان مثانه: عوامل خطری که شما می توانید تغییر دهید

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن مهمترین عامل خطر برای سرطان مثانه است. سیگاری ها حداقل ۳ برابر احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان مثانه نسبت به غیر سیگاری‌ها دارند. سیگار کشیدن باعث م حدود نیمی از سرطان های مثانه در هر دو جنس مرد و زن می‌شود.

مسائل محل کار

برخی مواد شیمیایی صنعتی با سرطان مثانه مرتبطند. مواد شیمیایی موسوم به آمینه‌های معطر، مانند بنزیدین و بتا-نافیلامین، که گاهی در صنایع رنگ استفاده می شوند، می توانند باعث ایجاد سرطان مثانه شوند.

کارگران صنایعی که از برخی مواد شیمیایی آلی استفاده می کنند نیز ممکن است خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان مثانه داشته باشند. صنایعی که خطرات بالاتری دارند شامل سازندگان لاستیک، چرم، پارچه، محصولات رنگ و همچنین شرکت های چاپ می‌باشند. همچنین نقاشان، کارمندان ماشین سازی، آرایشگرها (به علت قرار گرفتن احتمالی در معرض زیاد موهای رنگی) و راننده کامیون‌ها ( به علت قرار گرفتن در معرض زیاد دود) نیز در معرض خطر می‌باشند.

سیگار کشیدن همکاران در محل کار نیز می‌تواند باعث ایجاد سرطان مثانه شود. بنابراین سیگاریهایی که با مواد شیمیایی سرطانزا نیز کار میکنند، در معرض خطر بالای ابتلای سرطان مثانه هستند.

داروهای خاص یا مکمل های گیاهی

بنا به اعلام سازمان غذا و داروی  (FDA)ایالات متحده، استفاده از داروهای دیابتی pioglitazone  خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می‌دهد. به نظر می‌رسد این خطر در هنگام استفاده از دوزهای بالاتر بیشتر می‌باشدو

مکمل های غذایی حاوی اسید آریستولوچیک (که به طور عمده در گیاهان خانواده آریستولوشیا موجود است) با افزایش خطر ابتلا به سرطان های دهان و دندان و همینطور سرطان مثانه و سرطان‌های دیگر ارتباط دارد.

آرسنیک در آب آشامیدنی

در برخی از نقاط جهان  دیده شده که آرسنیک در آب آشامیدنی خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می‌دهد. آرسنیک دار بودن آب به محل زندگی و منبع آب بستگی داد

کم نوشیدن مایعات

افرادی که مایعات بسیار، به ویژه آب می‌نوشند، میزان خطر سرطان مثانه را پایین می آورند. این موضوع احتمالا به دلیل این است که با خالی شدن مثانه، مواد شیمیایی داخل آن نیز خالی می‌شود

عوامل ابتلا به سرطان مثانه: عوامل خطری که نمیتوانید تغییر دهید

نژاد و قومیت

نژادهای مختلف در جهان دارای میزان خطر متفاوت برای سرطان مثانه می‌باشند

سن

با افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان مثانه نیز افزایش می یابد. حدود ۹ نفر از ۱۰ نفر مبتلا به سرطان مثانه بالای ۵۵ سال هستند.

جنسیت

سرطان مثانه در مردان بسیار بیشتر از زنان است.

مثانه تحریک پذیر و عفونت مضمن

عفونتهای ادراری، سنگ کلیه و مثانه، کاتترهای مثانه که در مدت زمان طولانی جاگذاری شده  و علل دیگر تحریک مثانه مزمن (مستمر) با سرطان مثانه (به ویژه کارسینوم سلول سنگفرشی مثانه) مرتبط است. اما روشن نیست که آیا این موارد در واقع باعث ایجاد سرطان مثانه می شوند یا خیر؟!

تب حلزون ( که همچنین به نام bilharziasis نیز شناخته می شود) ، یک عفونت با کرم انگلی است که می تواند به مثانه منتقل شود و عامل خطری برای سرطان مثانه شود. در کشورهایی که این انگل رایج است (عمدتا در آفریقا و خاورمیانه)، سرطان های سلول سنگفرشی مثانه بسیار شایع هستند.

سابقه سرطان مثانه یا سایر سرطان‌های دهانه رحم

گاهی اوقات کارسینوم های Urothelial ممکن است در مناطق مختلف مثانه و همچنین در پوشش کلیه، حفره ها و مجرای ادرار ایجاد شوند. داشتن سرطان در پوشش هر بخشی از دستگاه ادراری، شما را در معرض خطر بیشتر ابتلا به سرطان دیگر یا در همان نقطه قبلی می‌کند. این موضوع حتی زمانی که نخستین تومور به طور کامل برداشته می شود نیز اتفاق می‌افتد. به همین علت، افرادی که سرطان مثانه دارند، به دنبال پیگیری دقیق برای بررسی سرطان های جدید در بدن خود هستند.

نقص‌های مادرزادی مثانه

قبل از تولد، یک اتصال بین ناف و مثانه وجود دارد. اگر بخشی از این اتصال پس از تولد باقی بماند، می تواند منجر به سرطان شود. سرطان‌هایی که در اورهوس ایجاد می شوند معمولا آدنوکارسینوما هستند که از سلول های غده سرطانی تشکیل شده اند. حدود یک سوم از آدنوکارسینوم های مثانه در اینجا شروع می شود. اما این نوع سرطانها هنوز نادر می‌باشد و کمتر از نیم درصد سرطان‌های مثانه را تشکیل می دهد.

یکی دیگر از نقایص نامطلوب با نام Exstrophy نیز به طور چشمگیری خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می دهد. در اکستروفی مثانه ، هر دو عضو مثانه و دیواره شکمی مقابل مثانه در طول رشد جنین کاملا بسته نمی‌شوند. جراحی زودهنگام پس از تولد می تواند مثانه و دیواره شکم را ببندد (و نقایص مربوط به سایر نقاط را برطرف کند)، اما افرادی که این عارضه را دارا بودند  هنوز خطر ابتلا به عفونت ادراری و سرطان مثانه بیشتری را دارند.

ژنتیک و سابقه خانوادگی

افرادی که یک یا چند عضو خانواده ایشان دارای سابقه سرطان مثانه هستند خطر ابتلای بالاتری دارند. گاهی اوقات این موضوع ممکن است به این علت باشد که اعضای خانواده در معرض همان مواد شیمیایی ناشی از سرطان قرار دارند (مثل کسانی در معرض دود سیگار قرار داشته‌اند). همچنین ممکن است این افراد در تغییرات بعضی از ژن ها (مانند gst و nat) مشترک باشند که سبب می‌شود بدنشان سخت‌تر سموم خاصی را از بین ببرد و به همین دلیل بیشتر به سرطان مثانه دچار شوند.

تعداد کمی از افراد نیز سندرم ژنی را به ارث می برند که خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می دهد. مثلا:

• یک جهش ژن رتینوبلاستوما (rb1) باعث ایجاد سرطان چشم در نوزادان می شود. این جهش همچنین خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می دهد.
• بیماری کاودن، ناشی از جهش در ژن PTEN، به طور عمده به سرطان سینه و تیروئید متصل است. افراد مبتلا به این بیماری همچنین دارای خطر بالایی از سرطان مثانه هستند.
• سندرم لینچ (همچنین به عنوان سرطان کولورکتال بدون پولیپوز ارثی یا hnpcc شناخته می شود) عمدتا به سرطان کولون و آندومتر مرتبط است. افراد مبتلا به این سندرم همچنین ممکن است خطر ابتلا به سرطان مثانه (و همچنین سرطان های دیگر دستگاه ادراری) بیشتری داشته باشند.

شیمی درمانی یا پرتودرمانی

استفاده از داروی سیکلوفسفامید (سیتوکینین) در دارو شیمی درمانی برای مدت زمان طولانی می تواند مثانه را تحریک کند و خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهد. اغلب گفته می شود  افرادی که از این دارو استفاده می کنند مقدار زیادی مایعات بنوشند تا از مثانه خود محافظت کنند.

افرادی که تحت پرتودرمانی به لگن قرار می‌گیرند نیز احتمال بروز سرطان مثانه در آنها افزایش پیدا می‌کند

چه کاری انجام دهیم تا عوامل خطر ابتلا به سرطان مثانه کمتر شود؟

با دوری از موارد قابل تغییر عوامل ابتلا به سرطان مثانه می‌توان خطر ابتلا را کمتر کرد

سیگار نکشید

سیگار کشیدن به طور تخمینی، حدود نیمی از سرطان های مثانه را ایجاد می کند. منظور از سیگار کشیدن استعمال هر نوعی از آن، شامل سیگار، سیگار برگ، چپق و… می‌باشد

محدود کردن تماس با مواد شیمیایی خاص در محل کار

کارگران صنایعی که از مواد شیمیایی آلی استفاده می کنند دارای خطر بالاتری از سرطان مثانه هستند. این محل های کاری به طور معمول با محصولاتی نظیر لاستیک، چرم، مواد چاپ، صنایع نساجی و رنگ سر و کار دارند. اگر در جایی قرار دارید که ممکن است در معرض چنین مواد شیمیایی باشید، اطمینان حاصل کنید که از شیوه‌های ایمنی کار به خوبی استفاده کنید

برخی از مواد شیمیایی موجود در رنگ مو‌های خاص ممکن است خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهند، بنابراین برای آرایشگران که به طور منظم در معرض این محصولات قرار دارند، مهم است که ایمنی را رعایت کنند. (بیشتر مطالعات، در مورد اینکه استفاده شخصی از رنگ مو باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان مثانه شود چیزی پیدا نکرده‌اند).

برخی از تحقیقات به افرادی که در محل کار، در معرض گازهای دیزلی قرار دارند پیشنهاد کرده‌ است به دلیل آنکه امکان خطر ابتلا به سرطان مثانه (و نیز برخی از سرطان های دیگر) برای افراد وجود دارد، قرار گرفتن در معرض این گازها را محدود کنند.

نوشیدن مقدار زیاد مایعات

شواهدی وجود دارد که نوشیدن زیاد مایعات – عمدتا آب – خطر ابتلا به سرطان مثانه را کاهش می دهد.

خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات

برخی مطالعات نشان داده‌اند که یک رژیم غذایی حاوی میوه‌ها و سبزیجات ممکن است باعث کاستن از احتمال سرطان مثانه شود، اما مطالعات دیگر در این زمینه، چنین چیزی را بدست نیاورده است. در هر حال، استفاده از  یک رژیم غذایی سالم، مزایای بسیاری از جمله کاهش خطر ابتلا به انواع دیگر سرطان را دارد

توجه: مطالعات انجام شده تا به امروز هیچ ویتامین یا مکملی را برای پیشگیری از سرطان مثانه پیدا نکرده است. در واقع، آنچه مشخص شده، این است که مکمل های بتاکاروتن کمی خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.